(انتتخاب درست کلمات ) آیا آنچه میگویم ارزش شنیدن دارد؟

(پست مربوط به پرسش مهر96)

(انتخاب درست کلمات )آیا آنچه میگویم ارزش شنیدن دارد؟

بعضی وقتها ما چیزهای را میگوییم و بیان میکنیم که فقط خودمان به آنها علاقه داریم و برای دیگران ارزشی ندارد.

وقتی مطلبی وجود دارد که برای دیگران انرژی منفی به همراه دارد و باعث انزجار و بروز احساسات منفی دیگران میشود، نباید از چنین مطالبی استفاده کرد تادیگران را مجبور به تحمل عقاید و تفکرات منفی خود نکنیم.
در مورد موضوع و مطلبی صحبت کنیم که ارزش شنیدن و گوش کردن داشته باشد و برای دیگران مفید باشد. در این صورت دیگران با ادب و احترام گوش میکنند و احترام میگذارند چون تمایلات و علاقه دیگران را نیز در نظر گرفته ایم.

 اگر موضوع برای همکار و دوست و دانش آموز ما مفید و حاوی انرژی مثبت نباشد در مواقع بعدی که ما را میبیند دیگران به سخنان ما گوش نمیکند و احترامی قائل نمیشود.

تغذیه مناسب

(پست مربوط به پرسش مهر96)

تغذیه مناسب

یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد محیطی شاد و قابل احترام برای دیگران میشود، تغذیه مناسب فرد است.

وقتی دانش آموزی یا معلمی بدون صبحانه و گرسنه در محل تحصیل یا محل کار حاضر میشود، مغز و جسم این فرد انرژی لازم برای فعالیت نخواهد داشت و در نتیجه خیلی زود خسته و بی حوصله میشود. خستگی و بی حوصله بودن قدرت تحمل روحی شخص را پایین می آورد وقتی مغز و جسم انرژی لازم را ندارد و خسته و بی حوصله باشد، خیلی طبیعی است که چنین فردی انرژی لازم برای گوش دادن به حرف و نظرات و تفکرات دیگران را نخواهد داشت. پس معلمین محترم هم باید خود تغذیه مناسب داشته باشند و هم دانش آموزان را تشویق کنند که با تغذیه مناسب در مدرسه حضور یابند و اولیا محترم نیز فرزندان خود را با تغذیه مناسب به مدرسه بفرستند.

وجود افرادی با تغذیه کافی و مناسب باعث وجود افرادی سرشار از انرژی در مدرسه خواهد شد که ظرفیت روحی و ظرفیت یادگیری  بالایی دارند. وجود افراد سرشار از انرژی مثبت،  اخلاق و احترام را بیشتر میکند.

بهبود رابطه با خداوند و عبادت

(پست مربوط به پرسش مهر96)

بهبود رابطه با خدا و عبادت

یکی از بهترین کارهای که خلق و اخلاق انسان را تغییر داده و به سوی خوب بودن سوق میدهد، بهبود رابطه با خداوند بزرگ و عبادت کردن است.

معلمین و مسئولین مدرسه به عنوان الگوی برای دانش آموزان و دیگران، میتوانند قسمتی از عبادت و نماز خود را با دانش آموزان و به صورت جماعت انجام دهند.

کسی که رابطه خود را با خدا درست کند خداوند هم رابطه او را با مردم درست میکند. در این باره به حدیثی گهربار  از حضرت امیر المومنین علی علیه السلام اشاره میکنیم که فرمودند:

مَن أَصلَحَ فیما بَینَهُ و َبَینَ اللّه  أَصلَحَ اللّه  فیما بَینَهُ وَ بَینَ النّاسِ₍₁₎؛

هر کس رابطه اش را با خدا اصلاح کند، خداوند رابطه او را با مردم اصلاح خواهد نمود.

وقتی دیگران ببینند شخصی که در انجام عبادت و نماز دقیق است و با خداوند رابطه خوبی دارد و همین طور با دانش آموزان و سایر معلمان با احترام رفتار میکند، دیگران نیز چین فردی را دوست میدارند و او را به عنوان الگویی برای خود انتخاب کرده و از او تبعیت میکنند. اینجاست که دیده میشود چگونه رفتار خوب یک معلم بر روی رفتار سایرین تاثیر نیکو میگذارد و محیط را به محیطی سرشار از اخلاق و مهربانی تبدیل میکند. در چنین محیطی نظرات و تفکرات دیگران ارزش پیدا میکند و هر کسی میتواند براحتی نظر و عقیده خود بدون استرس و اضطراب بیان کند چرا که میداند در محیطی قرار دارد که در آن تمسخری وجود نخواهد داشت و دیگران به نظر او احترام خواهند گذاشت.

(1) من لا یحضره الفقیه ج 4 ، ص 396 ، ح 5845 - تنبیه الخواطر یا مجموعه ورام ج 2 ، ص 163 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68، ص 366، ح 12

انعطاف پذیری

(پست مربوط به پرسش مهر96)

انعطاف پذیری

یکی از موضوعات دیگری که میتوان باعث ایجاد تحمل و احترام به افکار دیگران میشوده و اخلاق و ادب را بیشتر میکند قدرت انعطاف پذیری اشخاص است.

معلم به عنوان مدرس میتواند انعطاف پذیری را به دانش آموزان بیاموزد و خود نیز در موارد لازم انعطاف پذیری لازم را داشته باشد.

زمانیکه یک دانش آموز با مشکل روحی بزرگی مثل از دست دادن یکی از نزدیکانش یا با مشکل جدایی والدین در سر کلاس حاضر میشود، اینجا معلم با انعطاف بیشتری با این دانش آموز رفتار نماید و به عنوان نمونه ای از یک مدل انتخابی انعطاف پذیر برای دانش آموزان باشد.

و همچنی در محیط مدرسه اگر مدیر یا معاون هست، در تعامل با سایر همکاران نیز باید مشکلات سایرین  را درک کند به نظرات و تفکرات آنها با دقت گوش کند با انعطاف بیشتری رفتار نماید. این امر تحمل و احترام متقابل ایجاد میکند و باعث ایجاد محیطی شاداب و سرشار و از اخلاق و ادب میشود.

کاهش استرس و تنش در دانش آموزان

(پست مربوط به پرسش مهر)

 یکی دیگر از راههای ایجاد اخلاق خوب و احترام به تفکرات دیگران کاهش استرس میباشد.

دانش آموزی که انواع و اقسام استرس و فشار روحی را تحمل میکند نمیتواند با خیال راحت و با آسودگی به نظرات دیگران گوش کند و زمانیکه نتواند در آرامش به سخنان دیگران گوش کند، نمیتواند به تفکرات دیگران بیاندیشد و به آنها احترام بگذارد.

پس معلمین و مسئولین مدرسه میتواند با کاهش استرس در دانش  آموزان و ایجاد محیطی آرام و یادگیرنده موجب پرورش و تعالی دانش آموزانی باشند که شنونده خوبی باشند و با اخلاق و تحمل به دیگران احترام نمایند.

افزایش حس مسئولیت پذیری در دانش آموزان

(پست مربوط به پرسش مهر96)

مسئول بودن

 مسئولیت دانش آموزی یکی از مهمترین ویژگی های مطلوب است.

مسئولیت پذیری  یک فرد، یک رفتار لازم برای همه اعضای جامعه است.

 دانش آموزان باید مسئول و متعهد باشند. آموزش این هدف توسط معلم به روشهای مختلف انجام میشود. وقتی دانش آموز حس مسئولیت پذیری ر ا در خود داشته باشد، میتواند با حوصله به حرفهای دیگران گوش کند و نظر و تفکر آنها را بپذیرد یا انتقاد سازنده نماید. اما چنانچه حس مسئولیتی نباشد، فکر و نظر دیگران برای دانش آموز اهمیتی نخواهد داشت، چون او هیچ احساس مسئولیتی نمیکند.

شفقت و مهربانی

(پست مربوط به پرسش مهر96)

شفقت   و مهربانی

یکی دیگر از راههای ایجاد محیطی قابل تحمل و احترام به افکار دیگران و رعایت اخلاق و ادب افزایش حس شفقت و مهربانی در دانش آموزان و معلمان و کارکنان هست.

معلم علاوه بر نقش مدرس، برای دانش آموزان یک الگو نیز هست. رفتار سرشار از مهربابیت همراه با شفقت در معلم باعث انتقال این حس به دانش آموزان و سایر همکاران میشود.

همه مردم مهربانیت و شفقت را دوست دارند وقتی شخصی دارای این اخلاق باشد، و این اخلاق به دیگران نیز انتقال یابد شاهد محیطی پر از مهربانیت خواهیم بود که همه به دیگران به دیده دوست نزدیک و یار مشفق نگاه میکنند و به تفکرات همدیگر احترام میگذارند و ادب را نسبت به یکدیگر رعایت میکنند.

پرسش

جواب

 

آموزش اخلاق و ارزشها از طریق داستان

یک شاخه گل

رویکردهای طراحی شخصیت دانش آموزان

رویکرد خود مراقبتی

 رویکرد جامع

 آموزش اخلاق و احترام به دانش آموزان از طریق داستان

افزایش حس مسئولیت پذیری در دانش آموزان

 انعطاف پذیری

 کاهش استرس و تنش

شفقت و مهربانی

بهبود رابطه با خدا و عبادت

  تغذیه مناسب

هر یک از این موارد در پستهای مختلف همراه با تصویر توضیح میدهیم.

صداقت

(پست مربوط به پرسش مهر)

صداقت

 یکی دیگر از راههای ایجاد محیطی قابل تحمل و احترام به افکار دیگران داشتن صداقت است. دانش آموزان صادق، راستگو و درستگار هستند. آنها کار خود را انجام می دهند و در فکر دروغ و نیرنگ نیستند . وقتی کسی خود دروغ نگویند و در فکر نیرنگ و حیله به دیگران نباشد، دیگران را نیز همانند خود میبیند و به هیمن خاطر وقتی کسی با آنها حرف میزند او را فردی درستکار و راستگو همانند خود میپندارد و به حرفها و تفکرات او گوش میکند و به آنها احترام میگذارد و باعث شکوفایی اخلاق و ادب در محیط کلاس و مدرسه و جامعه میشود. افراد و دانش آموزان و معلمین صادق و درستکار همان افرادی میشوند که قدرت تحمل زیادتری در برخورد به تفکرات ونظرات دیگران دارند.

احایثی گهربار درباره اخلاق خوب

ولادت حضرت پیغمبر صلی علی الله علیه و آله و سلم و حضرت امام صادق علیه السلام تبریک و مبارک باد.

با تبریک ولادت حضرت پیغمبر صلی علی الله علیه و آله و سلم و حضرت امام صادق علیه السلام احایثی گهربار درباره اخلاق خوب بیان میکینم:

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله :

اَحَبُّکُمْ اِلَى اللّه ِ اَحْسَنُکُمْ اَخْلاقا؛

محبوب ترین شما در نزد خدا، خوش اخلاق ترین شماست.[مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۸۷]

 حضرت امام صادق علیه السلام :اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الاَْخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِاَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکْرُ اللّه ِ کَثیرا؛

آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن.[معانى الأخبار، ص ۱۹۱، ح ۲]

 حضرت امام على علیه السلام :عَوِّدْ نَفْسَکَ الْجَمیلَ فَبِاعْتیادِکَ اِیّاهُ یَعودُ لَذیذا؛

 خودت را به کارهاى زیبا عادت بده که اگر به آنها عادت کنى، برایت لذت بخشمى شوند.[شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۲۰،ص۲۶۶، ح۹۲]

حضرت امام على علیه السلام :رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛

بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده وسرکوب اخلاق ناپسند است.[غررالحکم، ح ۵۲۶۷]

حضرت امام حسن عسکرى علیه السلام :کَفاکَ اَدَبا تَجَـنُّـبُکَ ما تَـکْرَهُ مِنْ غَیْرِکَ؛

براى ادب تو همین بس که آنچه را از دیگران نمى پسندى، از آن دورى کنى.[بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۳۷۷]

حضرت امام على علیه السلام :اِذا حَسُنَ الْخُلْقُ لَطُفَ النُّطْقُ؛

 با اخلاق نیکو، گفتار نرم مى شود.[غررالحکم، ح ۴۰۵۲]